„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich:
Europa inwestująca w obszary wiejskie”

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020
– Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Operacja pt. Inicjatywy lokalne rozwijają obszary wiejskie - lepszy przykład niż wykład

wspófinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020

Tam gdzie rezultat jest czymś więcej niż wskaźnikiem
- Leader to przede wszystkim metoda!

Leader to wielki ruch społeczny, którego istotą jest nie rywalizacja czy konkurencja lecz po pierwsze i najważniejsze współpraca pomiędzy lokalnymi aktorami. Leader to przede wszystkim metoda! Tę istotną myśl przewodnią tegorocznej wizyty studyjnej mazowieckich lokalnych grup działania do niemieckich lokalnych grup działania przekazał nam regionalny koordynator bawarskiej sieci Wolfgang Fuchs. Mogliśmy przekonać się naocznie, że dzięki współpracy partnerów z różnych obszarów lub sektorów społecznych, znaczące dla rozwoju lokalnego przedsięwzięcia stają się realne. Podobnie w przypadku tworzenia aktywnych sieci LGD, regionalnych i krajowych rzeczywiste stają się założenia dotyczące oddolności inicjatywy Leader, właśnie dzięki możliwości oddziaływania i znaczącego wpływu na polityczne decyzje. W takiej konfiguracji beneficjent też staje się ważnym partnerem wdrażającym LSR nastawionym na realizację własnego projektu i osiągnięcie założonych rezultatów a nie na sprostanie skomplikowanym aplikacjom i procedurom konkursowym.

Wizyta studyjna do Niemiec odbyła się w dniach od 30 lipca do 3 sierpnia 2017 roku a jej uczestnikami byli przedstawiciele 6 mazowieckich lokalnych grup działania: LGD Kurpsie Razem, LGD Równiny Wołomińskiej, LGD Bądźmy Razem, LGD Między Wisłą a Kampinosem, LGD Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Płockiej i LGD Przyjazne Mazowsze – organizator wyjazdu. Odwiedziliśmy 5 lokalnych grup działania w Bawarii (LAG Spessart), Nadrenii Palatynat (LAG Simmern/Hunsrück, LAG Westerwald) i Hesji (LAG Mittleres Fuldatal, LAG Diemelsee Nordwaldeck). Witali nas przedstawiciele władz lokalnych i lokalnych grup działania, lokalni i regionalni koordynatorzy, prezentowali swoje najlepsze, zrealizowane w ramach Leadera projekty, omawiali zasady wdrażania lokalnych strategii rozwoju oraz zarządzania rozwojem lokalnym. Obejrzeliśmy wiele ciekawych inicjatyw takich jak m.in. sztandarowy projekt LAG Spessart „Wald erFahren”- doświadczanie lasu, realizowany wspólnie z gminą partnerską,  polegający na budowie infrastruktury pomocniczej dla ścieżek rowerowych, głównie stacji ładowania rowerów elektrycznych.Uczestnicy wizyty zwrócili szczególną uwagęna Most linowy Geierlay, najdłuższy w Niemczech (360 m), 100 m nad ziemią, w centrum gór Hansrück. Most stanowi turystyczną atrakcję w gminie i w całym regionie. Projekt kosztował 1.2 miliony euro. Sąsiednie gminy włożyły w tę inwestycję 100 000 euro. Uczestnicy bez trudu przeszli w sumie 5 km by „pokonać” wiszący nad przepaścią most. Jak podkreślił burmistrz tej gminy przyszłość budują mieszkańcy, wieś to nie przekleństwo. Ważne są idee by przełamać niemoc i determinacja ludzi a most jest tego przykładem. Trzech mieszkańców dopięło swego i początkowo nierealny pomysł po kilku latach, dzięki współpracy z sąsiednimi gminami, został urzeczywistniony. Odwiedziliśmy także Przemysłowy Park przeżyć „Stöffel” dla dzieci i dorosłych w Enspel (LGDWesterwald), centrum warsztatów dla młodzieży trudnej w Felsberg, która nie ukończyła szkoły i nie ma żadnych kwalifikacji by podjąć pracę (LGD Fuldatal). Przy tej okazji odbyła się także dyskusja dotycząca ewentualnego projektu współpracy z lokalnymi grupami działania z Polski. Zwiedziliśmy warsztat krawiecki projektantki, który produkuje ekskluzywną odzież. Dzięki wsparciu Lidera utworzono tu 4 miejsca pracy, o 2 więcej niż przewidywał projekt. Obejrzeliśmy także stodołę kultury i wysłuchaliśmy informacji na temat sposobów jej wykorzystania dla lokalnej społeczności (LGD Diemelsee). Na szczególną uwagę, jak podkreślają uczestnicy w ankietach ewaluacyjnych, obok wiszącego mostu zasługuje inicjatywa w miejscowości Willingen – projekt Fantastic Rooms - pomieszczenie Fantazji i Kompleks minigolfa. Fluorescencyjne malarstwo 3D międzynarodowych artystów zabiera w podróż do 3 tematycznych światów z 18 torami. Miejsce stało się cenną atrakcją w regionie. Rzeczywiście zrobiło wrażenie na uczestnikach nie tylko świecącymi i barwnymi pomieszczeniami ale także wielością możliwości gry w golfa w tym samym miejscu. Odwiedziliśmy także gospodarstwo rodzinne Clausa (rolnika i technika) i Simony (weterynarza) Faβ,  którzy w celu uzyskania dodatkowych dochodów wybudowali dwa domy wczasowe i dom/stodołę zabaw dla gości. Na zakończenie odbyło się spotkanie z przedstawicielami gminy, którzy zaprezentowali nam wiejską knajpę, utworzoną w ramach programu Leader. Dorftreff „Schule“ w Lichtenfels - stara szkoła, która była kilka lat zamknięta ze wzgledu na brak dzieci i zmianę przepisów dotyczących edukacji to kolejny obiekt „ożywiony” dzięki Liderowi. Ostatniego dnia, po śniadaniu „uczestnicy wysłuchali wykładu menadżera regionu Diemelsee -Nordwaldeck na temat  Leadera w Hesji a także budowy sieci w regionie oraz w całych Niemczech. Odbyła się także dyskusja dotycząca wymiany doświadczeń oraz możliwej współpracy w przyszłości.

Z wypowiedzi uczestników (ankiety ewaluacyjne): „Utwierdziłam się w przekonaniu jak ważne jest sformalizowanie sieci LGD-ów na Mazowszu. Stworzenie silnej organizacji lokalnych grup działania pozwoli na pozyskiwanie dodatkowych środków, utworzenie przedstawicielstwa będzie pozytywnie wpływało na budowanie wiarygodnego wizerunku środowiska LGD na Mazowszu. Przykłady niemieckie pokazują, że jest to bardzo ważne i potrzebne aby zadbać o interesy środowiska mazowieckich lokalnych grup działania.”

Organizatorem wizyty było LGD – Przyjazne Mazowsze
i Biuro Regionalne Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Mazowieckiego.

Tekst: Danuta Kucińska Zdjęcia: Agnieszka Matoblewska, Danuta Kucińska LGD - Przyjazne Mazowsze